Piwo – historia, tradycja i warzenie. Co warto wiedzieć o złotym trunku?

Piwo to niezwykle popularny napój. Na świecie powstaje rocznie prawie 2 miliardy hektolitrów tego alkoholu. Żaden inny trunek pod względem wielkości produkcji i spożycia nie może się równać z piwem. Za popularnością piwa stoi wiele powodów. Najbardziej popularne gatunki mają stosunkowo niską zawartość alkoholu, więc nie można się nimi szybko upić. W Polsce tradycja picia piwa jest bardzo głęboko zakorzeniona. Statystyczny Polak wypija 292 półlitrowe puszki lub butelki tego napoju rocznie. Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej o złotym trunku, to koniecznie przeczytaj poniższy artykuł!

Historia piwa

Piwo jest znane od tysięcy lat. Nie wiadomo jednak, która nacja jako pierwsza uwarzyła złocisty trunek. Do powstania browarnictwa przyczyniła się zmiana koczowniczego trybu życia na osiadły. Wtedy właśnie nasi przodkowie zaczęli uprawiać ziemię. Z zebranych zbóż powstawał chleb, który w połączeniu z wodą był podstawowym składnikiem dla pierwszego piwa. Chleb z wodą umieszczano w glinianych naczyniach, a przed fermentacją dodawano jeszcze zioła lub owoce. Walory smakowe powstałego trunku nie były zbyt wysokie, ale napój był to pożywny i zawierał alkohol.

Ewolucja w warzeniu piwa

Przez wiele lat technologia produkcji piwa była udoskonalana. Pierwsze udokumentowane przepisy na piwo pozostawili Sumerowie i datuje się je na 4000 lat p.n.e. W średniowieczu napój ten produkowany był głównie w klasztorach. To mnisi rozpowszechnili dodawanie chmielu do piwa, który początkowo nie był wcale aż tak popularnym dodatkiem. Dopiero od XII wieku zaczęły powstawać browary miejskie. Piwo przeszło bardzo długą drogę, by swoim wyglądem i smakiem przypominać to, co dzisiaj można kupić w barach i sklepach.

Z czego robi się piwo?

Wiele osób wciąż błędnie odpowiada, że piwo robi się z chmielu. Szyszki chmielowe są bowiem tylko dodatkiem. Chmiel należy raczej traktować jako „przyprawę” do piwa. Głównymi składnikami najbardziej popularnych na piw na rynku są:

• woda;
• słód;
• chmiel;
• drożdże.

Podana wyżej kolejność nie jest przypadkowa. Woda i słód to dwa składniki, których przy przygotowaniu złocistego napoju stosuje się najwięcej.

Czystość piwa a jego składniki

W Niemczech przez wiele lat obowiązywało Bawarskie Prawo Czystości, czyli Reinheitsgebot. Ta norma prawna powstała w XVI wieku i regulowała ceny piwa oraz składniki, z których można było je przygotowywać. Zgodnie z tym prawem do przygotowania piwa można było używać jedynie:

• wody;
• słodu jęczmiennego;
• chmielu.

Jak robione jest piwo?

Proces produkcji piwa może wydawać się dosyć skomplikowany. Komercyjne browary używają zdecydowanie bardziej zaawansowanej aparatury niż piwowarzy domowi, ale sam proces przebiega podobnie i opiera się na analogicznych zasadach. Sprawdź, jak się wytwarza piwo!

Zacieranie i filtracja

Podstawowym surowcem do produkcji piwa jest słód, czyli skiełkowane oraz wysuszone ziarna zbóż. Jest on odpowiednio śrutowany, a później przygotowuje się z niego zacier. Proces powstawania zacieru polega na dodaniu słodu do wody, która musi mieć określoną temperaturę. Słód z wodą powinien być cały czas ogrzewany, aby utrzymać stałą temperaturę, której wartość jest zależna od gatunku przygotowywanego piwa. Zacier jest następnie filtrowany. Oznacza to, że młóto zostaje oddzielone od filtratu.

Warzenie piwa

Następnym krokiem przy produkcji piwa jest warzenie. Przefiltrowany zacier jest gotowany w kotle warzelnym. To na tym etapie dodawany jest do piwa chmiel, który daje charakterystyczną goryczkę. Tak właśnie powstaje brzeczka piwna. Studzi się ją, by można było dodać drożdże. Odpowiednia temperatura przy zadaniu drożdży jest bardzo ważna i może mieć bardzo duży wpływ na powodzenie następnego etapu, czyli fermentacji.

Fermentacja i rozlew

Piwowarstwo trudno sobie wyobrazić bez kolejnego procesu. Fermentację można podzielić na dwa etapy:

• fermentację burzliwą;
• fermentację cichą.

Fermentacja burzliwa trwa zwykle około tygodnia, ale czas ten jest zależny od wielu czynników, wśród których można wymienić rodzaj między innymi wysokość ekstraktu piwa oraz rodzaj użytych drożdży. W tym okresie drożdże intensywnie się namnażają. Podczas fermentacji burzliwej powstaje bardzo dużo dwutlenku węgla. Fermentacja cicha jest często pomijana, ale może przynieść piwu bardzo duże korzyści. To w jej trakcie wykonuje się „chmielenie na zimno”, czyli bardzo popularny sposób na poprawę aromatu piwa. Po zakończonej fermentacji napój może zostać zabutelkowany lub zakegowany.

Jakie są gatunki piwa?

Wyróżniamy dwa główne rodzaje:

• piwo dolnej fermentacji, nazywane również lagerami;
• piwo górnej fermentacji.

To, do której z tych kategorii zaliczane jest dane piwo, zależy od użytych drożdży. Drożdże górnej fermentacji, czyli Saccharomyces cerevisiae, pracują w wyższych temperaturach niż Saccharomyces pastorianus, czyli drożdże dolnej fermentacji. To właśnie stąd wziął się ten podział.

Popularne piwa dolnej i górnej fermentacji

Gatunków piw dolnej i górnej fermentacji jest bardzo wiele. Najbardziej popularnymi piwami fermentacji dolnej są:

• pilznery;
• portery bałtyckie;
• piwa marcowe;
• koźlaki.

Wśród najbardziej popularnych piw górnej fermentacji można wymienić:

• india pale ale;
• portery;
• piwo pszeniczne;
• stouty;
• bittery.

Zalety i wady picia piwa

Czy witaminy w piwie to jedyny jego atut? Oto kilka zalet picia piwa, które:

• obniża poziom cholesterolu;
• dostarcza witamin z grupy B;
• zawartość krzemu w piwie dobrze wpływa na gęstość kości i zapobiega osteoporozie;
• zmniejsza szansę na wystąpienie zawału serca;
• zmniejsza ryzyko zakrzepów.

Niestety, złoty trunek ma też kilka wad. Oto negatywne działanie piwa:

• nadmierne spożycie może mieć negatywny wpływ na pracę serca i układu krążenia;
• ten trunek w nadmiarze negatywnie wpływa na działanie układu pokarmowego;
• zbyt duże spożycie alkoholu może doprowadzić do powstania nowotworów;
• zbyt duże spożycie piwa może prowadzić do problemów z wątrobą;

Każdy alkohol pity w zbyt dużych ilościach może negatywnie wpłynąć na organizm. Dlatego tak ważne jest picie z umiarem i unikanie upijania się.

Piwo a odchudzanie

Regularne picie dużych ilości tego napoju alkoholowego nie wpływa dobrze na sylwetkę. Piwo ma stosunkowo wysoką wartość energetyczną. W jednej butelce znajduje się około 300 kcal. Jednak to nie wszystko, ponieważ trunek ten wpływa na zwiększenie łaknienia. Sprawia to, że przy piwie bardzo chętnie sięga się po różnego rodzaju przekąski, a to prowadzi do wysokiej nadwyżki kalorycznej. Jeżeli jesteś na diecie, to nie musisz za wszelką cenę unikać tego trunku. Jeżeli od czasu do czasu wypijesz butelkę piwa, to nie wpłynie to znacząco na sam proces odchudzania. Najważniejsze jest jednak, aby nie przesadzić, ponieważ zbyt częste picie złocistego trunku może zrujnować twoje wysiłki.

Piwo to alkohol o tradycjach sięgających tysięcy lat, a jego popularność wcale nie maleje. Wciąż jest to trunek, po który sięga bardzo duża liczba osób. Jego rozsądne spożycie może mieć bardzo wiele zalet, ale należy jednak pamiętać, by z nim nie przesadzać!