Kordiał – nalewka czy… syrop?

Słowo „kordiał” w dawnej Polsce używane było na określenie szczególnych rodzajów szlachetnych nalewek, zawierających liczne składniki o właściwościach prozdrowotnych. Stąd zresztą nazwa trunku – od łacińskiego cordialis, czyli „serce”. Nalewka taka miała bowiem wzmacniać właśnie serce i układ krążenia.

Oprócz ziół z dodatkiem alkoholu podobne pozytywne działanie na układ krążenia miały wykazywać cytrusy i stąd też pochodzi drugi kordiał (limecordial) – czyli syrop limonkowy dodawany do drinków. Już wieki temu taki napój pili brytyjscy marynarze, by uzupełnić swoją „morską” dietę w witaminę C i zapobiec w ten sposób m.in. szkorbutowi.

Kordiał staropolski

Kordiałami można było nazywać różne rodzaje nalewek – ziołowe, o właściwościach typowo leczniczych, czy owocowo-korzenne, wspaniale smakujące i rozgrzewające. Te ostatnie były szczególnie cenione wśród szlachty, jako że przyprawy korzenne uchodziły za składniki wysublimowane i ekskluzywne (i oczywiście kosztowne). Jak przyrządzić kordiał w starym stylu? Oto składniki:

• kilogram czarnej porzeczki;
• kilogram malin;
• kilogram brzoskwiń;
• laska cynamonu;
• 4 goździki;
• 1 laska wanilii;
• cienko skrojona skórka z pomarańczy;
• sok z cytryny;
• litr spirytusu 96%;
• 2 szklanki wody;
• szklanka miodu.

Najpierw przygotuj syropy z owoców, nakładając je do słojów i zasypując je cukrem (czarna porzeczka i maliny są konieczne; w miejsce brzoskwini możesz natomiast wybrać żurawinę). Każdy gatunek owocu powinien znaleźć się w osobnym naczyniu. Trzymaj słoje w ciepłym, nasłonecznionym miejscu i od czasu do czasu potrząsaj nimi. Syrop będzie gotowy, gdy rozpuści się cały cukier. 

Do osobnego słoja wrzuć pokruszony cynamon, wanilię, goździki i drobno pokrojoną skórkę pomarańczową. Zalej przyprawy spirytusem zmieszanym z wodą, miodem i sokiem z cytryny. Odstaw słój na tydzień.

Po upływie tego czasu odcedź płyn od przypraw i skórki pomarańczy. Dolej po szklance każdego z syropów owocowych. Całość zamknij szczelnie w słoju i odstaw na słoneczne miejsce na miesiąc. Potem możesz już zlać kordiał do butelek. Butelki powinny jeszcze leżakować co najmniej trzy miesiące w ciemnym i chłodnym miejscu.

Kordiał – przepis na syrop barmański

Kordiał limonkowy to rodzaj syropu, który przyda się każdemu, kto lubi przyrządzić sobie drinka. Aby przygotować ten orzeźwiający, kwaskowaty dodatek, potrzebujesz 1 litr syropu cukrowego oraz skórki z 25 limonek.

Limonki sparz, a następnie obierz ze skórki, starając się robić to jak najcieniej, aby ograniczyć ilość białej skórki wewnętrznej o gorzkim posmaku. Możesz też ścierać skórkę na tarce, ale wówczas również pamiętaj o unikaniu białej łupiny. Następnie zagotuj na wolnym ogniu syrop cukrowy wraz ze skórkami limonki przez ok. 5 minut. Pozostaw syrop na noc, aby wystygł i zmacerował się. Spróbuj napoju – w razie potrzeby możesz dodać nieco soku z limonki lub kwasku cytrynowego. Zlany do butelki syrop przechowuj w lodówce.

Kordiał z czarnego bzu

Bardzo ciekawym dodatkiem do drinków (a także deserów bądź do picia jak lemoniada, po rozcieńczeniu wodą) jest także kordiał z kwiatów czarnego bzu. Czego potrzebujesz, aby go przyrządzić?

• 500 g kwiatów czarnego bzu;
• 1,5 l wody;
• 500 g białego cukru;
• 500 g cukru brązowego;
• 1 dużą cytrynę;
• 2 limonki.

Zagotuj wodę z cukrem i mieszaj do całkowitego rozpuszczenia. Możesz oczywiście pominąć ten krok, jeśli dysponujesz syropem cukrowym – wówczas zagotuj go.

Zestaw syrop z ognia i wciśnij do środka sok z cytryny i limonek. Możesz także obrać cienko skórki i cytrusów i wrzucić do garnka. Kiedy syrop nieco przestygnie, ale będzie jeszcze ciepły, dodaj kwiaty czarnego bzu (bez łodyżek). Zamieszaj całość, przykryj folią i odstaw do lodówki na 24 godziny. Po upływie tego czasu wyjmij garnek i odcedź kordiał, a następnie zlej go do butelek. Przechowuj napój w lodówce.

Kordiał staropolski to wspaniały w smaku i aromatyczny trunek, który docenisz zwłaszcza w jesienne lub zimowe wieczory. Z kolei kordiał w formie syropu to propozycja do letnich drinków, które nabiorą świeżych, orzeźwiających nut dzięki jego lekkiemu, cytrusowemu smakowi.