Ruski „szampan”, czyli rosyjskie wino musujące igristoje. Czy ma coś wspólnego z prawdziwym szampanem?

Ruski szampan to potoczna nazwa na charakterystyczne napoje alkoholowe, sprzedawane w zielonych butelkach z etykietami zapisanymi cyrylicą. Czy rzeczywiście jest rosyjski, ile kosztuje i czym właściwie jest — dowiesz się z naszego artykułu.

Sowieckoje, carskoje lub russkoje — igristoje wszelakie możemy znaleźć na półkach większości polskich sklepów. Skąd taka popularność rosyjskiego trunku? Jakie są różnice między nim, winem musującym a prawdziwym szampanem. Odpowiemy też na pytania takie jak: „ruski szampan ile procent?”.

Zobacz też artykuł o przekąskach na sylwestra!

Czym jest szampan ruski?

Mimo swojej nazwy w rzeczywistości nie ma zbyt wiele wspólnego ani z Rosją, ani z szampanem. Sowieckoje igristoje i inne tanie wina tego rodzaju to w rzeczywistości (jak dowiemy się z etykiety) —„aromatyzowane napoje winne owocowe musujące gazowane”.

Definicję tego poda nam z kolei Ustawa o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina. Aromatyzowany napój winny owocowy lub miodowy jest to napój „o rzeczywistej zawartości alkoholu od 4,5% do 15% objętościowych, otrzymanym z wina owocowego lub miodu pitnego i zawierającym co najmniej 50% wina owocowego lub miodu pitnego albo otrzymanym w wyniku fermentacji alkoholowej nastawu na wino owocowe lub miód pitny o mniejszym udziale soków lub miodu, bez dodatku alkoholu, poddanym aromatyzowaniu substancjami innymi niż uzyskane z winogron, z możliwością słodzenia jedną lub wieloma substancjami, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 3, lub barwienia”.

Jednak sprzeczności na tym się nie kończą. Jak się okazuje, „ruski” szampan nie jest rosyjski, a… polski. Dlaczego więc nazywamy go w ten, a nie inny sposób?

Dlaczego tak go określamy?

Jeśli chodzi o alkohole, to większości z nas Rosja zdecydowanie kojarzy się przede wszystkim z wódką. Dlaczego więc tak chętnie sięgamy po rzekomego szampana, nazwanego cyrylicą?

Odpowiedź na to pytanie leży w XIX-wiecznej carskiej Rosji, gdzie w 1878 roku Lew Golicyn zaczął produkować w swojej winnicy trunki zgodnie z tradycją szampańską i już wkrótce bardzo popularne stało się tam igristoje wino, nagrodzone wkrótce na wystawie w Paryżu. W nieco zmodyfikowanej formie wróciło ono do produkcji w przededniu II wojny światowej, a czasach PRL-u importowane do Polski stanowiło synonim luksusu.

Oczywiście tanie napoje winne, które dziś kupimy w naszych supermarketach z etykietą „igristoje”, nie mają nic wspólnego z krymskimi winnicami i są zazwyczaj całkowicie polskiej produkcji. Jednak to właśnie ta tradycja wpłynęła na nazwanie ich w taki, a nie inny sposób.

Igristoje — ile ma procent?

Szampan ruski nie ma zazwyczaj większej mocy niż inne alkohole na tej półce cenowej. Będzie to około 9%, a więc podobnie do wszelkiego rodzaju win musujących i napojów winnych. Swoją popularność zawdzięcza po części temu, ile kosztuje ruski szampan. Jest zdecydowanie tańszy niż musujące wina, które znajdziemy na półkach sklepów, jako że zazwyczaj kosztuje poniżej 10 złotych.

Czym się różni wino musujące od szampana?

Chociaż wiemy już, że napoje typu sowietskoje igristoje nie są nawet winami, a „napojami winnymi”, ich potoczne określenie wciąż wywołuje mnóstwo pytań związanych z tym, czym dokładnie jest szampan. Potocznie często nazywamy tak każde wino z bąbelkami, jednak jest to błąd.

Prawdziwego szampana niewielu z nas miało okazję kiedykolwiek spróbować. Aby posługiwać się tą nazwą, wino musi spełnić kilka podstawowych warunków:

• pochodzić z Szampanii, lub kilku innych regionów Francji;
• być wyprodukowane metodą szampańską (podwójna fermentacja, której drugi etap odbywa się już w zamkniętej butelce);
• być wyprodukowane z jednego z trzech szczepów winogron: chardonnay, pinot noir i pinot meunier;
• nie być sztucznie nasycone dwutlenkiem węgla.

Będzie też sporo kosztował. Najtańsza butelka dostępna na polskim rynku to około 120 złotych, to jednak wciąż bardzo niska cena, jak na prawdziwego, francuskiego szampana. Jego najkosztowniejsza butelka na świecie została wyceniona na 1,2 miliona funtów, czyli 6,5 miliona złotych.

Jeśli trunek nie spełnia któregokolwiek z tych warunków, nie może posługiwać się określeniem „szampan”, a zamiast tego określane jest jako „wino musujące”. Nie oznacza to automatycznie, że jest gorszej jakości, a np. że pochodzi z innego regionu Francji, lub innego kraju.